WEEReldnieuws 2015
Op zondag 27 december 2015 was een aardig fenomeen te zien: sterk oplopende PM10-concentraties(*) terwijl PM2.5-concentraties(*) veel minder oplopen. Eerder zagen we dan in het verleden dat dat vrijwel altijd te wijten is aan het langzaam sedimenteren van Saharastof boven Nederland. Een analyse met het NOAA HYSPLIT Trajectory Model - voor 72 uur terugwaarts - laat inderdaad zien dat de oorsprong van de luchtmassa in de Sahara ligt. Niet verwonderlijk met de huidige hoge temperaturen en de ligging van de druksystemen.
Was het begin december depressie Desmond die op veel plaatsen in Noordwest-Engeland woongebieden en wegen rondom rivieren en stroompjes onder water zette, nu is het een reeks aan neerslaggebieden die over heel Groot-Brittannië trekken en zeer veel neerslag achterlaten. Van noord tot zuid zijn nog steeds waarschuwingen voor ernstige overstromingen, al lijken de hoogste niveaus inmiddels voorbij te zijn.
Het weer rond 23 december 2015 was in het zuidoosten van de VS verwoestend op sommige locaties. De confrontatie van arctische lucht vanuit het noorden en tropische lucht vanuit het zuiden, leidde tot een reeks tornado's. Deze liet een spoor van verwoesting na. Tijdens de kerstdagen waren opnieuw tornado's ontstaan die o.a. auto's van de weg bliezen bij Garland nabij Dallas, waarbij het voor 5 mensen fataal afliep. 3 mensen werden levenloos aangetroffen in nabijgelegen woongebieden.
Inmiddels hebben we een extreem zachte 17de december achter de rug. De maxima kwamen die dag in een deel van het land rond de hoogste waarden ooit gemeten, en nog extremer waren de minima en gemiddelden van die donderdag. In een wat groter perspectief valt de laatste tijd vooral de persistentie van het zeer zachte weer op. Dat leidde in november tot een recordzachte eerste en tweede decade, terwijl ook de eerste decade van de kerstmaand hoog scoorde (derde plaats voor De Bilt en landelijk gemiddeld).
Op de Klimaattop in Parijs (COP-21), hebben de delegaties van de 195 aanwezige landen ingestemd met het klimaatakkoord. Het akkoord is nu juridisch bindend. Er werd na acceptatie van het akkoord minutenlang geapplaudisseerd. Het slotakkoord werd voordat de stemming plaats vond gepresenteerd door de Franse minister Laurent Fabius van Buitenlandse Zaken. De afspraak is dat de opwarming van de aarde beperkt wordt tot “ruim onder 2 graden” ten opzichte van de pre-industriële tijd. Er zullen grote inspanningen gedaan worden om dit verder te beperken tot onder anderhalve graad.
In het Sinterklaasweekeinde werd het noorden van Engeland getroffen door de gevolgen van de stormdepressie die door de Britse Met. Office "Desmond" werd gedoopt. Hoewel aan de noordwestkust en aan de Ierse kusten flink waaide, waren het de enorme hoeveelheden regen die als gevolg van een golvend frontaal systeem vielen die grootschalige ontwrichting veroorzaakten.
We hebben een extreem zachte periode achter de rug. Van 4 tot 19 november lag de temperatuur gemiddeld zo’n 6 graden boven normaal. Zoiets hadden we tot nu toe in de herfst niet eerder meegemaakt. In de winter waren er al wel eens tijdvakken met een dergelijke afwijking en soms duurden die nog iets langer dan ditmaal het geval was (januari 2007 en januari / februari 2002).
Vrijdag 6 november was het de warmste 6 novembernacht ooit gemeten in Nederland en tevens was het de warmste 6 novemberdag sinds het begin van de waarnemingen. De erop volgende nacht (zaterdag 7 november) werd het op vliegveld Twenthe en in Arcen niet kouder dan 14.8 graden. Een nieuw record! Het oude record dateert van 4 november 2010. Westdorpe had toen een warme nacht met 14.7 graden.
Niet eerder heeft men op het westelijk halfrond zulke hoge windsnelheden gemeten in een orkaan: tot 200 mph ofwel 322 km/uur. Op vrijdagmorgen 23 oktober 2015 bereikte Patricia deze kracht.
De geschatte centrale druk is 880 hPa. Eerder werd in 1997 orkaan Linda gemeten een druk van 894 hPa in de Oost-Pacific en ook orkaan Wilma op de Atlantische Oceaan in 2005 kwam tot 882 hPa, niet zo laag als nu berekend.
In het Limburgse heuvelland viel vandaag-14 oktober 2015 - de eerste sneeuw van dit najaar. Natte sneeuw weliswaar, maar van voldoende intensiteit om het landschap een beetje wit te kleuren. Voor De Bilt is de vroegste sneeuwdatum in het seizoen 13 oktober 1975, toevallig veertig jaar geleden dus. Toen viel op veel plaatsen enkele centimeters sneeuw. Ook op 18 oktober 1973 en op 24 oktober 2003 viel hier een dun laagje sneeuw.
4 oktober 2015 Overstromingen en noodweer hebben op diverse plaatsen in de wereld mensenlevens geëist. Afgelopen 24 uur was het noodweer aan de Côte d'Azur in de omgeving van Cannes. In Cannes zelf waren straten veranderd in kolkende watermassa's. Er zou 180 mm binnen 24 uur gevallen zijn volgens Météo France, een nieuw record voor dit gebied.
Een boerderij aan de Oosterterpweg buiten Wieringerwerf is maandag aan het einde van de middag zwaar beschadigd geraakt door een windhoos. Er zijn geen gewonden gevallen, de boerin had net de schuur verlaten toen het dak opgelicht werd en de muren instortten. Ook in de omgeving werd schade gemeld. Bomen raakten eveneens beschadigd.
Wie zijn gegevens opslaat in de cloud, zou toch verwachten dat die data niet naar de bliksem gaat. Dat is echter wel wat er vorige week donderdag gebeurde in het datacentrum van Google in België (in Saint-Ghislain bij Bergen). Nadat tijdens een flinke onweersbui de bliksem er maar liefst vier keer was ingeslagen, verloor een aantal gebruikers een flinke hoeveelheid aan opgeslagen gegevens.
25-07-2015 Zomerstorm veroorzaakte overlast. Update 2.
De in de prognoses al enkele dagen opdoemende stormdepressie hield zaterdag 25 juli 2015 flink huis in Nederland. Op veel kuststations langs de Noordzee, maar ook op stations aan het IJsselmeer kwam het tot windkracht 9. Ook Schiphol meldde enige tijd stormkracht Beaufort 9. In IJmuiden kwam het zelfs tot Bft 10 geruime tijd en daarmee is deze zomerstorm, die even snel opkwam als hij verdween, de sterkste sinds het begin van de waarnemingen in de vorige eeuw.
03-07-2015 Onweer was actief en gevaarlijk
Het onweer van donderdagavond 2 juli 2015 heeft veel slachtoffers gemaakt: in Ootmarsum kostte het duizenden varkens het leven nadat een stal in vlammen opging door blikseminslag. Ook in Arnhem veroorzaakte blikseminslag brand en er liepen straten zodanig onder in de wijk Presikhaaf, dat verkeer daar deels onmogelijk werd. In Gelderland werden ook huizen getroffen in Bemmel, Bennekom, Winssen en Twello. Enkele panden waren niet te redden van het vuur.
Mei 2015 was de warmste meimaand op aarde, sinds de wereldwijde registratie begon in 1880, zo maakte National Centers NOAA's voor milieu-informatie (NCEI) op donderdag 18 juni bekend. De NASA echter, beoordeelde mei 2015 als de 2de warmste mei sinds 1880.
Na hevige regenval die niet verwacht werd zijn op 14 juni delen van de hoofdstad Tblisi onder water komen te staan en is de rivier de Vere overstroomd. Er werd melding gemaakt van verdrinkingen en gewonden: uiteindelijk zijn 19 mensen overleden en 6 worden nog vermist, het aantal gewonden is onbekend. De dierentuin kon de grote hoeveelheid water ook niet verwerken, waardoor in de stad een aantal uitheemse dieren gesignaleerd werden, waaronder een nijlpaard, een leeuw en een krokodil. Niet gesignaleerd was een tijger, die in een oude fabriek een man besprong wat een fatale afloop tot gevolg had. De tijger werd later gevonden en geschoten.
Volgens de plaatselijke politie in Mendig (Rijnland-Palts) raakten 27 bezoekers gewond door blikseminslag op een muziekfestivalterrein tijdens onweer in de nacht van vrijdag op zaterdag, zes van hen zouden zwaar gewond zijn. Twaalf mensen konden behandeld worden op het terrein. Verdere details zijn nog niet bekend. In de ochtend willen zowel Malu Dreyer, de premier van Rijnland-Palts en minister van binnenlandse zaken Roger Lewentz een beeld van de situatie geven.
Nadat eerder dit jaar de paasnacht al koud was verlopen (Deelen -4,8º op 5 april), deed de pinksternacht het nog eens dunnetjes over. Onder een uitloper van hogedruk kwam het in de nacht van de 24ste in een brede strook over het midden van het land tot grondvorst. Het station vliegbasis Twenthe had de laagste temperatuur op klomphoogte: -3,7º. Bij het duinstation Wijk aan Zee vroor het ook in de weerhut: -0,6º werd het daar. Wat met Kerst niet lukte gebeurde dus wel met Pasen en Pinksteren.
Een groep wetenschappers, onder leiding van een team van de Universiteit van Bristol, UK heeft een plotselinge toename van ijsverlies in een eerder stabiele regio van Antarctica waargenomen. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in Science.
Met behulp van metingen van de hoogte van de Antarctische ijskap gemaakt door een combinatie van satellieten, vonden de onderzoekers dat het Zuidelijke Antarctische schiereiland geen tekenen van verandering toonde tot 2009. Rond 2009, begonnen meerdere immense gletsjers langs de kust, sommige meten 750 km in de lengte, plotseling ijs in de oceaan te verliezen op een vrijwel constante snelheid van 60 kubieke km - of ongeveer 60 miljard liter - water per jaar.
Op Hemelvaartsdag, Dia de Ascensíon, werden de meirecords in het oosten en zuidoosten van Spanje ronduit verpletterd. Op de luchthaven van Valencia, gelegen nabij de plaats Manises, zinderde het kwik naar 42,6º. Dat betekende een verbetering van het oude record met maar liefst 6,6º. Het record stond namelijk op 36,0º, daterend van 14 mei 1999. In de stad Valencia, waar sinds 1869 metingen worden verricht, werd het record van 31 mei 2010 met 5,8º verpulverd. Toen was het 36,2, nu 42,0º. Het kwik bleef 5 uren boven 40º.
Tijdens het zware weer op 5 mei is het bij ons gekomen tot vrij veel overlast en soms zijn beginnende windhoosjes (tuba's) waargenomen, maar in Bützow was het helemaal mis voor wat betreft de wind bij het buienfront. Bützow ligt in Mecklenburg Vorpommern in Noord-Duitsland niet ver van Rostock. Aan de voorzijde van het koufront trok een zodanig ontwikkelde windhoos mee dat we kunnen spreken van een tornado klasse 3.
Het ruwe onstuimiuge herfstweer leidde op dinsdag en woensdag tot overlast zoals in de diverse media al beschreven is. Op woensdag kwam het helaas op een fataal treffen van 2 vrouwen die in een park in Amersfoort even onder een boom schuilden vanwege de regen.
Veel hemelwater viel in 24 uur op 1 mei, 55,1 mm in Bourg St Maurice (73) en 80,7 mm in Chamonix (74), hiermee werden nieuwe records gevestigd voor de maand mei. Er viel meer dan op 30 mei 2010.
De meeste rivieren van de noordelijke Alpen overstroomden, waardoor ook overstromingen in woongebieden ontstonden. Modderstromen hebben grote schade in de Haute-Savoie veroorzaakt en, in mindere mate, in Isère.
De Alpen, Himalaya en Andes warmen sneller op dan gedacht. Dit wijst onderzoek op de Tibetaanse hoogvlakte uit. Roet speelt een grote rol.
De opwarming van hoge berggebieden gaat sneller dan tot nu toe werd aangenomen. Des te groter de hoogte, des te sneller de stijging van de temperatuur. Dat concludeert een internationaal onderzoeksteam in een studie, die is gepubliceerd in Nature Climate Change.
De grasmaand liet zich niet alleen van z'n droge, maar vooral ook van z'n zonnige kant zien. In het hele land waren er ruim meer dan 200 zonuren, uitlopend van ca. 225 uur in het noordoosten tot ca. 260 uur in Zeeland. Gemiddeld over de KNMI-hoofdstations waren er 241 zonuren en dat was goed voor een vijfde plaats vanaf 1920, achter 2007, 2011, 1942 en 2010.
Er is geen ander jaar geweest in Nederland met een hogere gemiddelde jaartemperatuur dan het afgelopen jaar. 2014 heeft een gemiddelde temperatuur van 11,7 graden en is daarmee een halve graad warmer dan de recordjaren 2006 en 2007.
Cycloon Pam heeft mogelijk voor "een van de ergste natuurrampen in de geschiedenis van de Stille Oceaan gezorgd". Daarvoor vrezen hulpverleners, nu duidelijk wordt hoe groot de schade op Vanuatu is. Vrijdag trok cycloon Pam vrijwel direct over Efate, het belangrijkste eiland van de groep met daarop ook hoofdstad Port Vila.
De winterkoude heeft de noordoostelijke staten van de VS nog steeds in de greep en een nieuwe sneeuwstorm is alweer op weg. Tientallen miljoenen mensen zuchten onder het koude en sneeuwrijke winterweer en honderden daken zijn bezweken onder de steeds maar toenemende sneeuwvracht. Tussen 20 en 30 mensen hebben het leven verloren door de Siberische omstandigheden.
In delen van Israel is het flink winterweer geworden. Voor vrijdag worden in Jerusalem temperaturen verwacht die niet boven 3 graden uitstijgen tijdens continue sneeuwval, ´s nachts vriest het licht. Er kan 30 tot 40 cm sneeuw gaan vallen. De situatie herinnert aan december 2013 toen hevige sneeuwval zorgde voor elektriciteitsuitval en wegblokkades.
Alle voortekenen wijzen erop dat Larcen C gaat afbrokkelen van de gletsjer waar het nu nog deel van uitmaakt.
Een enorme ijsvlakte zo groot als Noord- en Zuid-Holland tezamen dreigt af te breken van het in zee hangende deel van Antarctica. 'Verontrustend. We hadden niet verwacht dat de opwarming nu al de grootste platen zou aantasten' zeggen onderzoekers.
Een hogedrukgebied gaf deze week stagnatie van de lucht in horizontale en verticale richting, de verontreiniging die in Nederland veroorzaakt wordt kon niet meer verspreid worden, maar bleef onder een lage inversie hangen. Het gevolg daarvan was dat de fijnstofgehalten tot veel te hoge waarden opgelopen waren. Een deel van de verontreiniging was ook van het buitenland afkomstig. Flink bijstoken met hout door particulieren en binnenlands transport liet de concentratie verder oplopen.
Rook afkomstig van bos- en savannebranden in Afrika absorbeert veel meer zonnestraling dan eerder was gedacht. Dat blijkt uit analyses van metingen van rook boven de wolken door het satellietinstrument SCIAMACHY. Het onderzoek naar de invloed van biomassarook is gepubliceerd in Geophysical Research Letters.
In een jaar waarin tal van maanden recordwarm waren wereldwijd, was het ook over het hele jaar gezien recordwarm. De recordwarme maanden waren: juni, augustus, september, oktober, november, december. Mei en juli eindigden op de tweede plaats.
Schotland ondervond vrijdagochtend veel overlast van een zware storm die met windstoten tot boven de 170 km/uur over het land trok. Tienduizenden huishouden in Schotland zitten zonder stroom, het treinverkeer lag tijdelijk helemaal plat, bomen gingen om en het verkeer is ernstig ontregeld door afgesloten bruggen en omgewaaide vrachtwagens.
2014 is weliswaar veruit het warmste kalenderjaar, maar lang niet de warmste periode van 12 maanden.
In menig nieuwsbericht was het al aangekondigd: 2014 is het warmste kalenderjaar in ruim drie eeuwen geworden. Dat konden we inderdaad al weken van tevoren zien aankomen, want de voorsprong op andere zeer warme jaren was enorm. Dit, niet in het minst door de extreem zachte winter, gevolgd door een zeer warme maart- en aprilmaand.