De hagelbui van Alblasserwaard

Door Henk Bal

Op deze dag viel er een Nieuw-Lekkerland en omgeving een hagelbui die veel indruk heeft gemaakt. De geboren en getogen Lekkerlanders hadden dit nog nooit meegemaakt. Een samenvatting die men kan beschouwen als een onvervalste Hollandse natuurthriller.

Op zaterdag 6 juni viel 's morgens rond 06:00 uur een forse plensbui gepaard gaande met een zwaar onweer. De lucht kleurde grijs/groen en binnen een minuut waren er zeker zo'n 10 ontladingen. De regenmeters werden aanzienlijk gevuld met 15 mm. Drie kwartier later trok deze bui naar het noorden weg waarna het snel opklaarde. Het werd zonnig. Niets stond in de weg om deze dag buiten door te brengen en te gaan genieten van het mooie weer.

Het KNMI gaf middels Teletekst pagina 710 al een "voorwaarschuwing" af aan het Korps Landelijke Politiediensten en aan hulpverlenende instanties. Deze waarschuwing werd geregeld ververst. Later op zaterdag werd via het ANP en allerlei communicatiemiddelen voortdurend gewaarschuwd voor noodweer. Jachthavens en watersporters ontvingen faxen met het noodweerbericht. Mede dankzij de tijdigheid van de berichtgeving was Nederland voorbereid op wat er ging komen en zonodig veiligheidsmaatregelen konden nemen. Ok Henk, wees alert vandaag!

Mijn zoon ging met kennissen mee naar Hellendoorn en mijn vrouw moest voor haar examen naar Tilburg. Mijn dochter en ik besloten naar de "stoomdagen" in Dordrecht te gaan. Vele activiteiten op en rond het water, we genoten hiervan. Ondertussen hield ik de lucht goed in de gaten met de blik naar het zuid/westen.

In de loop van de middag voelde je de luchtvochtigheid toenemen. Het werd drukkend benauwd bij een temperatuur van circa 27C. Rond 15:00 uur was er nog steeds niets aan de hand, op wat sluierbewolking na was het volop zonnig.

Rond 16:00 uur besloten we naar huis te gaan, naar het westen toe zag ik de bewolking wat toenemen. Op dat moment wilde ik snel naar huis toe, ik vertrouwde de zaak niet. Rond 16.30 uur reed ik op de de dijk t.h.v. Alblasserdam, naar het westen toe vormden zich "buidelachtige" wolken omringd met een zwarte band. Dit had ik nog nooit gezien. Snel naar huis! Rond 16:40 raadpleegde ik Teletekst, er werd gewaarschuwd om een veilige plaats te zoeken i.v.m. windwaarschuwing van 90 a 100 km/uur. Kort hierna liep ik naar buiten met het vermoeden dat het allemaal wel mee zou vallen daar de lucht leek op te klaren. Maar het zwerk bleef gesloten, een beetje melkwit/geelachtig werd het. Het was doodstil op dat moment.

Toen hoorde ik een vreemd razend geluid, alsof er in de verte vuurwerk werd afgestoken. Dit was richting het molengebied bij Kinderdijk. Niet goed, dacht ik. Dit was om 16:50 uur. Naar binnen! Mijn dochter heb uit veiligheid in het midden van de kamer gezet in de draaistoel met een boekje erbij. Wat hierna gebeurde tart voor Nederlandse begrippen elke weerwet. Plots traden er rukwinden op tot zo'n 90 km/uur waar eerder voor was gewaarschuwd uit het W/NW.

Toen een knal tegen het achterraam, ik hoorde boven een hoop gerinkel van het dakraam dat sneuvelde door........hagelstenen.... nee.....ballen. Ik wilde naar boven maar dacht aan de veiligheid van mezelf en mijn dochter. Beneden blijven!!! Ik ben toen in de deuropening gaan staan (in de luwte uiteraard) en zag een ware thriller aan mij voorbij trekken. Een ware hagelstorm met ballen zo groot als tennisballen.

De koplampen van auto's werden ingeslagen door de druk, bomen werden ontbladerd, planten en bloemen die in de wind stonden werden ter plekke vernietigd. Dit kan dus ook in Nederland dacht ik. Het ging allemaal zo snel. Naar binnen gegaan en mijn dochter gerustgesteld dat we binnen veilig zijn. Ze begreep het allemaal en bleef opmerkelijk rustig terwijl de hagelballen met een vaart van misschien wel 200 km per uur tegen de ramen knalden (dubbel glas gelukkig). Dit geweld duurde gelukkig maar 5 a 6 minuten.

Even na 17:00 uur werd snel rustig. Zo heftig dat de bui kwam, zo snel was ze weer verdwenen. Mensen liepen naar buiten om eventuele schade e.d op te nemen.

Ik heb het nog nooit zoveel mensen in de straat gezien. Een opsomming van schademeldingen:

- 80% van het wagenpark in de straat had zichtbare schade (naar later bleek gemiddeld met € 3200,- schade). Het totale wagenpark in Nieuw-lekkerland had een schadepost van tonnen euro's.
- Diverse auto's leken meer op poffertjespannen zoveel deuken zaten erin.
- Schade aan tuinen: bomen/struiken waren zeker voor de helft ontbladerd, door de kracht van wind/hagelballen zijn vijvers ontvist. Vissen werden volgens ooggetuigen uit het water geslagen om ter plekke dood neer te vallen.
- Buren die tijdens de bui op de dijk reden moesten de auto aan de kant zetten want de voorruit werd ingeslagen door de hagel.

Een opsomming wat er bij mij in en rond het huis is gebeurt:
-huis - schade aan tuinhuis variërend van ingeslagen ramen tot lakschade, ook de kozijnen van het huis had zichtbare lakschade.
-tuin - hagelballen waren door de schutting heen geslagen, tuinverlichting kapot geslagen ( zeg maar "doorgesneden") Planten en bloemen waren vernield. Wat op de wind stond was op sommige plekken begraven onder soms 30 a 40 cm hagel. Uit de wind stond alles fier overeind, gelukkig!
-auto - totale schade is door de verzekering vastgesteld op, toen, 6700- gulden.

Hoe deze bui is ontstaan:
In de Hoeksche Waard lag de bron. In korte tijd is deze als het ware geëxplodeerd. De trekrichting was O/NO. Schademeldingen komen uit Alblasserdam, Oud-Alblas, Streefkerk en Lekkerkerk. De breedte van deze bui was opvallend, slechts 5 km. De ene zijde van Oud-Alblas had schade terwijl 200 meter verderop niets is gebeurt. Heel bizar allemaal.

Het KNMI (ook Erwin Kroll) kwamen met alarmerende signalen en beelden. Even in het kort nog een berichtgeving van het KNMI een dag later (7 juni 1998):

"Aan het einde van de middag en aan het begin van de avond kwamen verontrustende berichten binnen over hevig noodweer. Vanuit de Alblasserwaard, Zeewolde, Elburg en Harderwijk kwamen meldingen van hagelstenen zo groot als tennisballen. De hagel viel voornamelijk in een baan lopende van Zuid -Holland, over het midden van Utrecht, de Veluwe en Flevoland tot in Oost-Drente. De wind deed zich vooral in de Alblasserwaard en de Achterhoek spreken, in Hupsel werd een windsnelheid van 95 km. per uur gemeten. Nat was het in het midden van het land, maar Zuid-Limburg kreeg veel water te verwerken. In Schinnen werd tussen 18:45 en 19:45 uur maar liefst 51 mm afgetapt, dat komt maar eens in de 250 jaar voor"

De foto's hieronder (helaas zwart/wit) geven een duidelijk beeld. Een loods aan de Oost-Kinderdijk in Alblasserdam waar de hagelballen gewoon doorheen sloegen. Het raam is geen vandalisme maar een hagelbal die zijn weg naar binnen vond. Een "stilleven" ergens in de Alblasserwaard en de hagelbal waar het verhaal om gaat: door mij is een doorsnee van 6 cm gemeten!!

Dit was zaterdag 6 juni 1998. Een dag die velen zich heel lang zullen herinneren.