Bijzondere wolkensoorten

Rolwolk

Een rolwolk ziet eruit als een uitgestrekte witte wolk, veelal langs de voorzijde van een bui. De rolwolk kan voorkomen indien koude lucht die uit de daalstroom van de bui naar beneden komt, aan de voorkant langs het aardoppervlak uitstroomt en daar de warme, vochtige lucht optilt tot boven het condensatieniveau. De basis van een rolwolk is vaak lager dan de eigenlijke wolkbasis, doordat de lucht onder de bui erg vochtig is. Rolwolken kunnen een aanzienlijke horizontale afmeting hebben en komen soms ook na passage van een zware bui voor.

Shelfcloud

Een afgeplatte wolkenlaag, die de voorzijde van het windstootfront van de bui markeert. Een shelfcloud ontstaat doordat het windstootfront van de bui de warme, vochtige lucht voor de bui tot boven het condensatieniveau optilt (en dit heeft dus een andere oorzaak dan bij de rolwolk). Een shelfcloud wordt ook wel wolkenkraag of buienkraag genoemd.

Wallcloud

Een uitzakking van de wolkbasis die soms zichtbaar is onder een sterk convectieve wolk. Wallclouds ontstaan veelal onder supercellen, waarbij ze soms langzaam ronddraaien. De wallcloud ontstaat onder een stijgstroom, zodat eronder meestal weinig neerslag valt. Een wallcloud wordt ook wel wolkenmuur of sokkel genoemd.

Tailcloud

Een staartvormige wolkenmassa, die soms nabij de daalstroom van een bui, onder de wolkbasis, ontstaat. Het ontstaat wanneer zeer vochtige lucht van de daalstroom weer in de stijgstroom gezogen wordt, zodat de lucht opnieuw condenseert - dit keer lager dan de wolkbasis. Een tailcloud bestaat meestal uit fractuswolken (die gezamenlijk pannus vormen), met weinig tot geen duidelijke structuur. Een tailcloud wordt ook wel wolkstaart genoemd.

Scud

Vormeloze wolkrafel, door delen vochtigere lucht die onder een bui opstijgen. De verdamping van de neerslag zorgt er voor dat sommige delen lucht vochtiger zijn dan de omgeving.

Mammatus

Gladde, min of meer bolvormige uitstulpingen onder het aambeeld van een bui. Mammatus kan voorkomen wanneer ijskristallen uit het aambeeld vallen, in de heldere lucht eronder verdampen, en zo de luchttemperatuur doen zakken. De koude lucht wordt dan zwaarder dan de omgeving, en er ontstaat een uitzakking aan het aambeeld. Mammatus kan een zeer fraai gezicht zijn, wanneer de bui juist even na zonsondergang nog op het aambeeld door de zon beschenen wordt: de mammatus kan dan vuurrood en vol met schaduwval te zien zijn.

Whale's Mouth

De binnenzijde (achterzijde) van een shelfcloud, die soms een goed gevormde, regelmatige structuur vertoont, enigszins lijkend op mammatus, doch meer instabiel. Het is de scheidingszone van de koude daalstroomlucht en de warme vochtige lucht voor de bui. Het fenomeen kan zeer spectaculair zijn, even spectaculair als de shelfcloud zelf gezien vanaf de voorkant. Whale's Mouth wordt ook wel walvisgehemelte genoemd.