Merkwaardige onweerswaarnemingen

Waarneming: parelsnoerbliksem. Schoonhoven, 1 augustus 2008, Arthur S. Kappetijn Ik was naar een onweerscel aan het kijken toen even voor half drie, in de nacht, dit merkwaardige verschijnsel zich voordeed. De ontlading was verticaal met vier vertakkingen naar boven. Het leek op een inslag. Afstand was ongeveer zeshonderd meter, twee seconden tussen donder en bliksem. Het eerste wat opviel was de gele kleur van de bliksem. Vlak na deze ontlading zag ik zeker een vijftigtal gele bolletjes. Deze bolletjes lagen ongeveer in de baan van de ontlading en gaven de vertakkingen duidelijk weer. Dit hield enige seconden aan. Daarna vervaagden ze. De bolletjes hingen niet stil, maar weken zowel naar links als naar rechts uit. Alsof iemand de bliksemstraal had opgeblazen. Het geheel was zeer indrukwekkend.
Het betreft hier een parelsnoerbliksem van de zomerse variant. Deze komt doorgaans voor bij intensief onweer. Het bliksemkanaal wil na de ontlading een tweede ontlading voeren, maar de stroomsterkte is niet meer zo sterk. Op plaatsen in de bliksembaan waar de weerstand sterker is, ontstaat dan een lichtbol (een vonkbrug). Soms zijn ze erg symmetrisch en is de bliksem in een stippellijn veranderd. De winterse variant heet ook parelsnoerbliksem, maar lijkt een heel ander mechanisme te hebben. Dan zie je een horizontale ontlading met parels op de bliksembaan. F. Magdelyns

Waarneming: speelgoed maakt geluid vlak voor blikseminslag Amsterdam-Osdorp, 18 september 2007, Marcel Kok Midden in de nacht begon het speelgoedkasteel van ons dochtertje bij het raam ineens een riedeltje te spelen. Vreemd, want je moet echt een knop induwen voordat het geluidje komt. Mijn vrouw word er wakker van en ik word wakker van mijn vrouw. Nog geen 10 seconden later slaat de bliksem in op ons appartementencomplex, of op de hoge flat naast ons. In ieder geval was het een klap, een dreun die met geen pen te beschrijven was, het hele gebouw stond te trillen.

Waarneming: auto in licht gehuld tijdens storm Hengelo, 18 januari 2007, E. Scholten We reden in de bocht van de oprit naar de A1, richting Oldenzaal. Plotseling voelden we een soort botsing, het leek alsof de auto links geraakt werd, en tegelijkertijd zagen we een felblauwig lichtschijnsel waarin allerlei steentjes en rommel oplichten. Het leek een kleine lichtgevende wervelwind. Het duurde enkele seconden en we waren eigenlijk heel verbaasd, dat de auto gewoon bleef rijden, het licht bleef branden en we geen enkele storing merkten.Op het moment van het gebeuren was de storm erg heftig. Het leek alsof we er van een afstand naar keken, maar we zaten midden in die steentjes en gruis die om de auto waaiden. Het leek eigenlijk op een windstoot, die een lichtbol onze kant op deed waaien welke tegen onze auto botste en vervolgens ontplofte, waardoor we secondelang in een lichtflits zaten, die echt aan bliksem deed denken. Maar op dat moment was er geen knal, het was meer een duw, een doffe plof. Het onweerde op dat moment niet voor zover we weten. Die lichtbol drong eigenlijk later pas tot ons door, mijn vriend dacht dat een lamp van een lantaarnpaal op de auto gevallen was, en ik dacht zelfs even dat een tegenligger ons geraakt had. We zijn vanmorgen nog op de plek gaan kijken, maar lantaarnpalen staan er niet. Wel gebeurde het in de buurt van een hoogspanningskabel, misschien is dat van invloed geweest?

Waarneming: Tinteling tijdens autorijden (blikseminslag in auto) Hoorn, 2 januari 2007, A. Roos Na een avonddienst te hebben gedraaid, reed ik met de auto terug naar huis. Tijdens de rit was het al flink aan het omweren. Plotseling zag ik een enorme flits voor me, net alsof er iemand van één centimeter afstand een foto nam. Daarna voelde ik een soort tinteling over mijn gezicht en armen. Ook nu, de volgende dag, heb ik dit gevoel nog in mijn hand. Het is een gevoel alsof mijn hand slaapt.

Waarneming: Elektrische schok tijdens handen wassen Harlingen, 27 september 2005, G.J. Hoekstra Na een nachtelijk bezoek aan het toilet waste ik mijn handen bij openstaand raam in de douche. Het onweerde al enkele uren. De kraan stond open en een bliksemflits verlichtte de badkamer direct gevolgd door een enorme donderslag. Op dat moment kreeg ik een schok door beide handen, een heel naar gevoel. Daarna ben ik naar bed gegaan, het onweerde hevig, maar heb niets meer gevoeld.

Waarneming: voorontlading Rome, 31 augustus 2005, Simone Lautenbach Ik stond op een oud romeins gebouw in Ostia Antica. Het onweerde en mijn vriend samen met nog een toerist stonden op het dak van een oude romeinse ruine. Toen ik ook het dak bereikt had voelde ik een tinteling door mijn lichaam, een vreemd gevoel op mijn hoofd en zag ik een flits, alsof iemand in het donker met een zaklamp in mijn gezicht scheen. Mijn vriend draaide zich om en moest hard lachen omdat mijn haren recht overeind stonden. Ik was er even van ondersteboven. Kort hierna hoorde ik de donder. Het gekke is dat mijn vriend en die man helemaal niets hebben gevoeld terwijl we maar op een paar meter afstand van elkaar stonden! Als mijn haren niet recht overeind stonden, had mijn vriend me waarschijnlijk dan ook niet geloofd.
Er is hier sprake geweest van een gevaarlijke situatie. Bij onweer zoekt een voorontlading een weg omlaag van de wolk naar de aarde. Deze onzichtbare voorontlading maakt de weg vrij voor een krachtige hoofdontlading, die wij zien als bliksem. Het is een soort verkenner. Wanneer de voorontlading omlaag gaat, stijgen vanaf aarde streamers omhoog. Dit zijn aardse verkenners. De opwaartse streamer die als eerste contact maakt met de neerwaartse streamer is de gelukkige voor de hoofdontlading. Er volgt dan een bliksemontlading. De streamer die vanaf jouw hoofd naar de wolk boven je opsteeg was te laat. Ik denk dus dat je heel, heel veel geluk hebt gehad. F. Magdelyns

Waarneming: bliksem bij heldere hemel Corfu, Griekenland, 7 augustus 2005, A. Hofmann Tijdens de vakantie waren mijn vriendin en ik in de zee aan het zwemmen, toen er een felle flits volgde met en oorverdovende donderslag. De lucht was op dat moment onbewolkt alleen boven een bergkam was wat melkachtige bewolking aanwezig. Kan hier sprake zijn geweest van een bliksemflits die voor de bui uit insloeg? Op welke afstand kan een bliksem nog inslaan? Dit was in ieder geval een angstaanjagende ervaring.
Bliksem kan soms tot op 20 a 25 meter vanaf de bui inslaan. In dit geval zat de bui achter een berg of heuvel. De bliksem komt dan uit de top van de wolk en is zeer krachtig. Tornadojagers zien dit ook regelmatig gebeuren. Een enkele keer verhaalt de media over blikseminslag bij heldere lucht. Vaak als een persoon wordt getroffen haalt dit het nieuws. In de zomer van 2007 gebeurde dit twee keer in Florida. Overigens zijn er ook verhalen bekend uit het verleden dat er geen bui in de buurt was. In dat geval werd ook een melkachtige bewolking gezien. Misschien waren dat restanten van een oude onweersbui.

Waarneming: Spontane brand tijdens onweer Haarlem, 25 juni 2005, Melding van M. Koster Het onweerde in de nacht van 24 juni op 25 juni. Onze achterbuurman sloot om 3.00 uur de ramen en zag vuur bij ons tegen de tussenpui van het huis. Eerst dacht hij aan een vuurkorf, maar later stond over de hele breedte van het huis de achterpui in brand..... Twee ingeklapte tuinstoelen bleken na de brand een dik plakkaat van 1,5 á 2 cm wit plastic op de grond te zijn geworden. Het aluminium wat in kunststof schuifpuien zit was in onze pui gesmolten/verdampt en het dubbele glas van de pui aan de kant van het tussenmuurtje was gesprongen. Verder was het muurtje van de tussenpui op één plek stenen kwijt, was het speelgoed van de kinderen niet meer terug te vinden en was van een fiets met zijwielen alleen het kleurloze frame(zonder zadel) met de zijstangen(zonder wielen) over. Na onderzoek door de technische recherche bleek dat het waarschijnlijk een bolbliksem was geweest want kortsluiting /brandstichting was volgens hun uitgesloten. Achter in de tuin vonden we later een plant met zwarte bladeren in een ronde vorm ,doorsnee van 30 centimeter. Tot op een afstand van 2,5 meter van de pui was alles verbrand. Binnen hadden we veel roetschade.

Waarneming: St Elmusvuur Rotterdam, 2004, Miriam Fitsch Ik zat op de bank naar mijn favoriete serie 'the Bold' te kijken terwijl buiten een heel hard onweer overtrok. Normaal trek ik, als het onweert, altijd het tv-snoertje uit het contactdoosje, maar omdat het op tv zo spannend was, heb ik dat niet gedaan. Plotseling verscheen uit het niets een klein, paars-roodkleurig, neonachtig vuurballetje, vlak voor mijn neus. Het balletje leek een keer contact te maken met een piercing in mijn gezicht. Dit was overigens pijnloos en hierbij leek een knetterend geluid te horen te zijn. Een en ander zal in een tijdsbestek van enkele seconden gebeurt zijn, maar het leek veel langer.
Mogelijk is hier sprake van St. Elmusvuur. Maar dit wordt niet zo snel in huis waargenomen. Frank Magdelyns

Waarneming: donderslag bij heldere hemel Sculen, Limburg België, 25 november 2004, 21.40 uur, Lau Schraepen Op een nachtwandeling rond het Schulens meer, bij volle maan, hoorden we rond 21.40 uur een behoorlijke donderslag bij heldere hemel. Even gingen onze gedachten naar vuurwerk. We stonden echter op een plaats waar we 360° de horizon konden afspeuren, doch nergens was iets van die aard te zien. Er was geen bliksem. Zonder storend kunstlicht in de buurt zouden we toch iets moeten gemerkt hebben! Het verschijnsel herhaalde zich niet meer en blijft voor ons een raadsel!

Waarneming: geluid van de voorontlading Castricum, 21 augustus 2004, Mieke Vanwege zwaar onweer ging ik op zolder bij mijn dochtertje kijken, die bleek wakker en ik ging maar even bij haar liggen. Opeens hoorden we een zoemend, of fluitend, geluid van boven komen. Een soort tuu-tuu. Een geluid dat je ook wel eens hoort als je lamp stukgaat. We keken allebei op en meteen zagen we een flits en we hoorden tegelijk de knal van donder. Heel hard, het deed zeer aan mijn oren. Maar het was gewoon buiten, niet in de kamer ofzo. Verder geen aanwijzingen dat de bliksem in ons (rijtjes)huis is geslagen.
Je hebt het geluid gehoord van een voorontlading. Bij bliksem zoekt een ladingstreamer uit de wolk een weg naar aarde. Vanuit de aarde zoekt een streamer een weg omhoog. Die streamer omhoog heb je gehoord. Nadat beide streamers contact maakten, volgde de bliksem. De bliksem is echt vlakbij ingeslagen, anders kon je het fluitend geluid niet horen. Maar goed dat gaf je al aan vanwege de harde knal. Frank Magdelyns

Waarneming: sterke tinteling over heel het lichaam. Tatragebergte Morski Oko (Polen), augustus 2003, H. Reijnen In 2003 in de bergen verzeild geraakt in een onweersbui. Plots voelde ik een enorme tinteling over heel mijn lichaam, alsof ik aan "stoom" bleef plakken. Ik had het gevoel alsof mijn haren overeind gingen staan en had voor een korte duur een lichte vlek in mijn ogen. Ik weet niet of het voor, gelijk of direct na de inslag gebeurde. Wel kwam de donder direct met de bliksemschicht. Het was maar van korte duur maar ik raakte wel in paniek en durfde mijn vriendin en later de auto niet aan te raken.

Waarneming: Ontlading uit duim. Bergschenhoek, 18 oktober 2002, R. Looij Omstreeks 12.00 uur bevonden wij ons op een vol schoolplein. Het begon erg hard te regenen. Mijn vrouw had een paraplu in haar hand. Plotseling verscheen een soort ontlading vanuit de duim van mijn vrouw. Het zag eruit als een "mini" bliksem van ongeveer 15 centmeter, welke ongeveer één tot anderhalve seconde aanhield. Direct daaropvolgend hoorden wij de donderklap van het onweer. Mijn vrouw heeft nog uren last gehad van een gevoelige hand.

Tijdens blikseminslag nabij neemt het elektrisch veld sterk toe, zo sterk dat de lucht nabij scherpe of uitstekende punten geïoniseerd raakt (St. Elmusvuur). Dat St. Elmusvuur ziet eruit als een blauwige gloed of vlam. De ontlading die uit haar duim kwam, was waarschijnlijk een zwakke vonkontlading van de duim naar de paraplu doordat er kortstondig tijdens de bliksem St. Elmusvuur op de bovenste punt van de paraplu zat en daarmee elektrische lading verloor aan de lucht. Harald Edens

Waarneming: Ruk aan het haar vlak voor blikseminslag. Almere, 25 april 2001, W. Haverkamp Ik liep even na 18 uur met de hond over de Hollandse Kant in Almere-Stad. Opeens was er een flits en voelde ik een ruk aan mijn haar. Het was net alsof iemand die met me mee liep eraan trok. De hond schrok duidelijk ook van iets. Normaal is de hond niet zo schrikkerig. De donder volgde één seconde later. Het was in ieder geval niet de drukgolf, want dat is immers de donder, welke wordt veroorzaakt door de plotselinge toename van de temperatuur van de lucht.
Het effect is vermoedelijk veroorzaakt door de plotselinge toename van het elektrisch veld aan de grond (en aan je hoofd) terwijl de voorontlading naar aarde kwam. Door de hoge veldsterkte ontstond eerst een plotselinge "corona"-ontlading (of St. Elmusvuur). De lucht raakt hierbij geïoniseerd en alles dat licht van gewicht en los is gaat langs het elektrisch veld staan, dus ook haren en eventueel kleding. Dit Elmusvuur is zelf ongevaarlijk. Het bestaat tijdens blikseminslag misschien een halve seconde rondom objecten nabij het inslagpunt (minder dan 100meter). Als het veld nog hoger wordt, doordat de voorontlading echt dichtbij komt (minder dan 20 meter) kan uit die corona-ontlading eventueel zo'n voorontlading ontstaan. Niettemin was je erg dichtbij. Een waarneming om respect voor te hebben! Harald Edens

Waarneming: Donderslag bij heldere hemel. Denpasar beach/Bali (Indonesië), Januari 1989, Ton de Vries Om en nabij het middaguur op het strand van Denpasar Bali, letterlijk een donderslag bij een volstrekt heldere hemel. Verder geen donkere luchten,noch boven zee, noch boven land waargenomen, ofschoon het geluid vanaf de zee kant leek te komen.

Waarneming: Laserbliksem. Putten, 1999, Hans B Het was 's nachts om 3 uur en het onweerde zwaar. Ik kon van al dat geluid niet slapen en ik keek uit het raam naar de bliksems. Opeens zag ik een loodrechte bliksem verticaal door mijn tuin flitsen, het gaf heel veel licht. Het was heel snel ik zag het maar zo'n 3 seconden.

Waarneming: 'Sterretjes' na gewone bliksem. Langedijk, 1990, Jurgen van den Hoek Gezien vanuit het zolderraam, kijkend naar een overtrekkende onweersbui gepaard met hagel, was er een felle verticale bliksem te zien. Nadat deze verdween, ontstonden vlak om de baan die de bliksem had afgelegd 'sterretjes' die mij sterk deden denken aan een vonkenregen wat je ziet bij mig-lassen. De 'sterretjes' hadden een levensduur van enkele seconden, waarbij ze naar beneden vielen en zachtjes doofden.
Ik kan twee mogelijke verklaringen bedenken. Ten eerste, de sterretjes zijn veroorzaakt door een relatief langzaam uitdovend bliksemkanaal dat regendruppels op het zolderraam bescheen. Deze druppels werken als kleine lenzen en buigen het licht af. Maar dat verklaart niet dat de sterretjes leken te vallen. Ik vind de waarneming veel meer lijken op een geval van parelsnoerbliksem. Dat type bliksem manifesteert zich als een bliksemkanaal dat uiteenvalt in lichtende bollen of segmenten. Als dat was wat Jurgen zag, heeft hij het zeer fraai kunnen zien, want de lichtende bollen leken vrij lang te blijven bestaan. Wat precies parelsnoerbliksem veroorzaakt is niet bekend, maar er zijn verscheidene theorieën over. Harald Edens

Waarneming: Vuurpijlbliksem. Apeldoorn, 1985?, Patricia Waardenburg Toen ik nog klein was keek ik altijd samen met m'n oma naar het onweer op het balkon. Op een zekere avond (wanneer weet ik dus niet meer aangezien dit lang geleden is) zagen wij beiden een gele bliksemstraal (een vrij korte) die langzaam omhoog kroop en daar een tijdje bleef staan(volgens mijn gevoel veel langer nog dan 1 seconde). Ik heb het ook echt nog nooit eerder van iemand anders gehoord die dit heeft gezien. Het was echt heel vreemd.

Waarneming: Vuurpijlbliksem. Beverwijk, juni 1980, F. Magdelyns. Bij weergeïnteresseerde F. Magdelyns in Beverwijk werd in juni 1980 ‘s avonds zijn aandacht getrokken door een onweersbui op afstand in het zuidoosten. Plotseling verscheen er die richting uit, een goudgele ontlading die langzaam omhoog kroop. Dit was wel op enige afstand van de bui (en dat is vreemd) . De ontlading was mooi om te zien en zag er onschuldig uit. De ontlading bleef enige tijd staan (1 seconde) en verdween toen. Verdere meldingen van een vuurpijlbliksem zijn met uitzondering van Dordrecht niet bekend in Nederland. (De vuurpijlbliksem is een langzame verticaal stijgende ontlading die gedurende enkele seconden zichtbaar is. De kleur is doorgaans sterk geel gekleurd.)

Waarneming: Spiraalbliksem. Calgary, Canada, midden jaren 70 Midden jaren 70 maakte Eric Rehwald het volgende mee: Mijn jongere broer en ik waren getuige van een ongewone electrische ontlading. Vanuit het raam van onze woonkamer zagen we beiden een elektrische ontlading gedurende 2-4 seconden die gevormd was als een spiraal en langzaam roteerde. De ontlading maakte een hoek van 45 graden met de grond en raakte niets. Ik schatte dat de afstand enkele honderden meters weg was.

Waarneming: flits uit het niets. Rachel Lake. Gary Hawkins Mijn vriendin en ik waren aan het kamperen in de Cascade mountains boven een grote waterval. Op het moment dat we wilden gaan slapen, flitste het buiten de tent. De flits was helder genoeg dat ik dacht dat iemand een foto aan het maken was. Toen ik buiten ging kijken zag ik alleen een hert en die zou er niet zijn als er mensen in de buurt waren. Na tien minuten was er weer een flits, maar nu zag ik het. Het leek een beetje op oplichtende wolkendelen van een onweersbui, maar dan geluidloos in de lichte mist om ons heen. Wat het was weet ik niet, maar het lijkt me dat de waterval een rol speelde.

Waarneming: bliksem uit Cirrus. Las Palmas naar Kaapstad, 17 oktober 1956. N.W. Smith schreef: om 3.30 Gmt was het 3/8 bedekt met Cirrus en wat Cumulus. Het was boven zee want het schip was onderweg naar Cape Town. Het was rustig weer en de maan was vol zodat het er vredig uitzag. Toch onweer het, terwijl er alleen Cirrus was en een kleine Cumulus. Bliksem ontstond elke keer vlak onder de Cirrus en trok in een rechte lijn over een heldere hemel naar de Cumulus. Daar verdween deze ontlading en verscheen opnieuw maar dan tussen Cumulus en de zee. De kleur van deze bliksem was groen en smaller dan de eerste ontlading tussen Cirrus en Cumulus. Het verschijnsel herhaalde zich elke 2 a 3 minuten volgens hetzelfde pad gedurende 15 tot 20 minuten.

13-02-2013 | Achtergrond_A_Z | 304