Stofhoos

Een stofhoos komt regelmatig voor in Nederland. Het is een plotselinge werveling van de lucht op een mooie warme dag. Ineens stijgt de lucht op en draait deze heel snel rond. We zien kleine voorwerpjes opstijgen en doordat stof wordt meegenomen is de stofhoos zichtbaar. Vandaar de naam stofhoos.

Stofhozen komen voor in heel Nederland en België. Ze ontstaan door grote temperatuurverschillen over een kleine afstand. Zowel in de stad als op platteland komen ze voor, alhoewel ze op het platteland makkelijker opvallen.

Stofhozen hebben een voorkeur voor het voorjaar en het begin van de zomer (mei en juni), wanneer het mooi weer is met een lage vochtigheidsgraad. Let vooral bij een noordelijke storming (polaire lucht) op het ontstaan van zandhoosjes. Verder zijn een snelle temperatuurstijging en een geringe wind belangrijk voor het ontstaan van een stofhoos.

Ze verplaatsen zich enkele tientallen meters en richten weinig schade aan. In Nederland en België zijn er nooit doden gevallen. Hun draairichting is zowel links- als rechtsom.

Het meest bekend zijn de stofhozen in Afrika. In warme en stoffige gebieden komen ze veelvuldig voor. Deze “dustdevils” worden dan ook tientallen meters hoog. Bij bos en steppebranden zien we soms ook hozen van vuur. Amerikaanse onderzoekers maakten in 2004 bekend dat deze stofhozen sterke elektrische velden bevatten.

Hierboven een foto van Harald Edens, die deze dustdevil in maart 2003 fotografeerde in New Mexico (VS).

Uit Weereldnieuws van 21 mei 2003:
Een zware stofhoos heeft maandag (19 mei) in Lebanon (Maine, VS) op een heldere dag een autowinkel verwoest. Daarbij kwam één persoon om het leven. De dode was de eigenaar van de winkel.
In eerste instantie werd gedacht dat het gebouw ontplofte, maar een ooggetuige (persoon op de foto) zag hoe om 13.20 uur een wervelwind naderde. Op de parkeerplaats werd een auto opgetild, waarna de ooggetuige onder een andere auto beschutting zocht.
De wervelwind trok over het gebouw, waarvan het dak werd losgerukt. De 51-jarige eigenaar was daar aan het werk en op slag dood. Delen van het metalen dak werden tot op 100 meter afstand teruggevonden.
Stofhozen ontstaan vrijwel elk voorjaar in Maine wanneer de temperatuur snel stijgt en een zwakke wind waait. Volgens de meteorologische dienst was deze stofhoos naar schatting honderd meter hoog en ontwikkelde ze een windsnelheid van 80 kilometer per uur.

Bijzonderheden:
- In het buitenland in berggebieden kunnen ook sneeuwhozen voorkomen.
- Op Mars komen ook stofhozen voor. De foto hiernaast is een opname die van
  het oppervlak van mars gemaakt is.

Film van een stofhoos
Op een voetbalveld in Japan verschijnt ineens tussen de spelers een krachtige stofhoos. Het filmpje laat zien hoe dergelijke stofhozen zomaar uit het niets ontstaan.

Op het voetbalveld breekt paniek uit en na enkele tientallen seconden is de stofhoos opgelost. Alleen de cameraman blijft rustig.

Klik op de afbeelding om het filmpje te zien.

Relevante links:
Merkwaardige hoosmeldingen
Windhozen

Foto Harald Edens