Storm

Wanneer spreken we van storm?
In de weersverwachting wordt de schaal van Beaufort gebruikt. Deze schaal loopt van 0 (windstil) tot 12 (orkaan). De windsterkte werd vroeger (18e eeuw!) geschat aan de hand van de zichtbare uitwerking ervan op het zee-oppervlak en objecten (bewegen takken, schade aan gebouwen) in het binnenland.

Tegenwoordig is de schaal gekoppeld aan de gemeten windsterkte over 10 minuten gemiddeld. We spreken van "storm (9 Beaufort)" als de gemiddelde windsnelheid over 10 minuten ten minste 75 km/h bedraagt.

Het voorkomen van windstoten is dus niet bepalend voor de benaming. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de Beaufortschal vanaf windkracht 8 (stormachtige wind).

Belangrijke feiten:

• De kans op storm is het grootst gedurende de herfst en winter.

• Een lage barometerstand alleen is geen garantie voor storm. De windsterkte wordt bepaald door de "luchtdrukgradiënt", m.a.w. het drukverval over een bepaalde afstand. Hoe groter de gradiënt, hoe hoger de windsnelheid. Als u een barometer heeft en er wordt storm verwacht, let dan dus vooral op de snelheid waarmee de druk verandert.

• De hoogste windsnelheden worden doorgaans op zee en in het kustgebied bereikt. Dit komt door de lagere "ruwheid" van het oppervlak. Obstakels als begroeiing en bebouwing verhogen de ruwheid waardoor de luchtbeweging wordt gedempt (de gemiddelde windsnelheid  aan het oppervlak lager wordt (maar wel vlageriger)).

• Storm-tweeling. De kans op storm is aanzienlijk als de straalstroom (een gebied met hoge windsnelheid op 6-9 km hoogte) in de buurt van ons land ligt. Langs deze straalstroom ontstaan regelmatig actieve depressies die vervolgens vlak langs ons land trekken en meerdere malen achtereen storm kunnen veroorzaken.

• Het stormveld in onze omgeving is vaak opvallend klein (typische 100-300 km breed en enkele honderden kilometers lang). Omdat het windveld zich met de depressie verplaatst kunnen wel grotere gebieden getroffen worden.

• Een storm duurt meestal maar enkele uren aangezien de stormdepressie (en het windveld) met grote snelheid langstrekt. Uiteraard zijn hier uitzonderingen.

• Voor Nederland zijn relatief traag trekkende stormdepressies met een langgerekt windveld uit het NW het gevaarlijkst. Tijdens die situaties heeft het windveld de grootste stijklengte over het Noordzeegebied en kan het zeewater hoog worden opgestuwd langs onze kusten. Een berucht voorbeeld is de storm van 31-1/1-2 1953 waarbij in Zeeland en Zuid-Holland veel dijken doorbraken; de watersnoodramp.

Windstoten
Tijdens een storm is de wind met name in het binnenland erg "vlagerig". Dit komt door de hogere ruwheid van het landschap in het binnenland dat weliswaar de gemiddelde windsnelheid dempt maar de vlagerigheid verhoogt (hogere ruwheid veroorzaakt meer turbulentie). Het is niet ongewoon dat er aan zee een storm staat (9 Beaufort) en in het binneland slechts een windkracht 6 of 7 (gemiddeld!), maar dus wel met flinke uitschieters.

• In de weersverwachting spreekt men van "zware windstoten" (>75 km/h) of "zeer zware windstoten" (>100 km/h).

• Windstoten kunnen het hele jaar voorkomen en zijn niet gebonden aan storm. Zo komen regelmatig windstoten voor tijdens zomerse (onweers)buien.

Zwaarste stormen in Nederland (sinds 1970)