Wolkenstralen

Wanneer de zon zich achter een dichte wolk bevindt, ziet men vaak donkere, veerachtige stralen die van de wolk lijken uit te gaan. In het Engels worden deze crepuscular rays (crepusculaire straling) genoemd.

De verklaring voor deze stralen is eenvoudig. Ze zijn alleen te zien wanneer de atmosfeer veel kleine waterdruppeltjes en/of stofdeeltjes (aerosolen) bevat. De druppeltjes en deeltjes verstrooien het zonlicht.

Alle stralen "lopen" in werkelijkheid evenwijdig maar door het perspectief lijken ze vanuit 1 punt te komen (de zon). Vergelijk dit effect met spoorrails die in de verte ook naar elkaar toe schijnen te lopen. De bundels beginnen pas bij de rand van de wolk, tussen de zon en de wolken is hoogstens sprake van een algemene gloed.

Waarnemen
De kans "wolkenstralen" te kunnen waarnemen is het grootst bij een laagstaande zon (het zonlicht moet dan een lange weg door de atmosfeer afleggen dus meer verstrooiing). Op een buiige dag zijn de stralen regelmatig te zien, maar ook tijdens rustig weer (nevelig of heiig) maak je een goede kans.

Fotografie
Wolkenstralen zijn eenvoudig te fotograferen en zijn een echte aanrader. Vaak krijg je een prachtig resultaat. Volledig automatische camera's met meervoudige lichtmeting kiezen vaak een goede sluitertijd zolang de zon zelf maar niet te zien is.

Heb je een camera waarbij je de sluitertijd handmatig kunt instellen dan verdient het aanbeveling de sluitertijd één stop te verkorten. Op die manier komen de wolken extra dreigend over.

Wolkenstralen waargenomen in Musselkanaal (Gr) op 3 juni 2005. Het regende niet.

De wolkenstralen vertoonden volgens fotograaf Erik Wieringh regenboogkleuren.