Historie van de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie

Historie

In de zeventiger jaren van de vorige eeuw zijn de eerste kenmerken van belangstelling voor de weerkunde te vinden binnen de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. In navolging van buurlanden België en Engeland zag men ook in Nederland mogelijkheden. Ook uit de hoek van de universitaire wereld kwamen enkele meteorologie-studenten de gelederen versterken.
Op 1 april 1970 ontstond een Werkgroep Meteorologie van de NVWS, de leden daarvan hielden zich bezig met het doen van waarnemingen en legden die vast in verslagen. Men hield zich bezig met temperatuur, neerslag, luchtdruk, luchtvervuiling, klimaatonderzoek, wolkenfotografie, optische verschijnselen, onweer en hagel, opstellen van weersverwachtingen, tekenen van weerkaarten, uitwisseling van waarnemingen en ervaringen, en het publiceren van dat al. Dat werd gedaan in het ‘Mededelingenblad van de Werkgroep Meteorologie’ met een onregelmatig verschijningspatroon.

In 1972 verschenen de bladen met een zekere regelmaat en uiteindelijk groeiden ze uit tot het maandblad Weerspiegel.

Er was sprake van een vastomlijnd rubriekenkader waarin te vinden waren:

• Maandoverzicht
• Maandoverzicht van het Noordelijk Halfrond
• Het Weer door de eeuwen heen
• Karakteristieke weersverschijnselen van bepaalde gebieden op het Noordelijk Halfrond
• Weeramateurs in het buitenland
• Registratie-overzichten van amateurstations
• Buien en Onweders
• Optische Verschijnselen

Om dit blad te bekostigen kwam van enkele kanten enig sponsorgeld; dank zij ‘Ontspanningscentrum voor de Gehandicapte Jongeren’ en later ook de NVWS / De Koepel kon er een blad uitkomen, zij het kortstondig. Enige tijd later werd besloten het blad zelf te financieren.

In het begin van deze werkgroep ontstond vrij snel een waarnemingsnet van een tiental amateurstations met een aantal namen van leden die vandaag de dag nog steeds het ledenbestand sieren.

De organisatorische kwaliteiten liepen nogal uiteen waardoor de continuïteit niet altijd gewaarborgd was. Het werd een tijd van vallen en opstaan.

Na diverse vergaderingen in de Sterrenwacht in Utrecht en het KNMI kwam er enige lijn in het besturen van een werkgroep. Een naam die in dit verband niet mag ontbreken: Baltus Zwart van het KNMI die jarenlang de contactpersoon is geweest met het KNMI, NVWS en ‘Hemel en Dampkring’.
In die tijd werd meegewerkt aan de Teleac-cursus ‘Wij en het Weer’ en bovendien ontstond er een samenwerking met het KNMI wat leidde tot enkele succesvolle projecten.

In deze roerige periode was het vinden van een voorzitter voor langere tijd erg moeilijk.

Na langdurig overleg werd besloten de vereniging dan maar op te delen in regio’s met een regioleider aan het hoofd en een centraal secretariaat. Deze constructie leverde uiteindelijk wel een voorzitter op.

In april van 1974 werd officieel de vereniging voor Weerkunde en Klimatologie opgericht.
Het eerste echte nummer van Weerspiegel stamt van mei 1974.

Het ledenaantal was gegroeid tot circa 150 en de organisatie begon steeds beter te draaien.

De organisatie werd vastgelegd in Statuten en een Huishoudelijk Reglement.

De succesformule van Weerspiegel had tot gevolg dat het ledental steeds een stijgende lijn vertoonde.

In de loop van de jaren ‘80 en ‘90 steeg het ledental tot ongeveer 1000.

Er werden in die periode 1025 Weerspiegels per maand gedrukt en verstuurd.

Om de kwaliteit van de waarnemingen te waarborgen werden er in 2004 voor het eerst ‘Richtlijnen’ opgesteld.
Deze richtlijnen zijn in 2015 geheel aangepast aan de nieuwe mogelijkheden om waarnemingen te doen.

In dat kader werd er ook een Instrumentencommissie in het leven geroepen die leden advies gaf op het gebied van aanschaf van apparatuur, het zelf bouwen van instrumenten en weerhutten, het ontvangen van satellietfoto’s en fax-berichten en het opzetten van een waarnemingsstation.

Na rijp beraad en in goed overleg werd in 1979 besloten afscheid te nemen van de NVWS en helemaal zelfstandig verder te gaan onder de naam ‘Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie’ (VWK).
In 2002 heeft de NVWS het predicaat Koninklijke gekregen en sinds 2016 is de VWK weer lid van nu de KNVWS (Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde).

In deze periode werd ook gedacht aan een uiterlijke verandering van Weerspiegel. Het formaat veranderde van A5 naar A4, en het uiterlijk werd steeds kleuriger. 

1974	1981	1991	1992	2004	2008	2013	2017 - heden

Een van de hoogtepunten in het bestaan van de Werkgroep Weeramateurs was de donatie van de Stichting Zomerzegels in het kader van de belangstelling in de meteorologie en met name de herdenking van Buys Ballot als grondlegger van het KNMI.

Het stelde de vereniging in staat tot de aanschaf van instrumenten om voorlichting te geven op hobbybeursen en bij lezingen, PR-activiteiten te ontwikkelen en een brochure uit te geven: ‘De weeramateurs met het weer in de weer’.

Ook werd er een beursstand-opbouw aangeschaft en werden er T-shirts bedrukt met aansprekende teksten en het toen onvolprezen zwarte logo.


In de loop van de afgelopen jaren kwam ook de behoefte aan een eigen web-site en de eerste versie van de VWK-website zag het levenslicht in augustus 1997. Dat vereiste een flinke hoeveelheid technische kennis en gelukkig stond die ter beschikking.
Er werd een zeer informatieve site ontwikkeld en onderhouden waarbij VWK-leden op diverse terreinen informatie konden toevoegen, zoals de actuele weersgesteldheid (via ‘Weerflits’) en dagelijkse weerrapporten.

Ook kwam de mogelijkheid om via een ‘shout-box’ diverse meteorologische gegevens in te voeren of te melden en om op het VWK-forum inhoudelijke discussies te voeren. Daarnaast was er de mogelijkheid ‘door-te-linken’ naar ledensites. Meteo-gegevens van een groot deel van de aarde konden opgevraagd worden.
Tegenwoordig heeft de VWK het Sylphide project waaraan circa 120 leden met een automatisch weerstation (AWS) meedoen.


Een ander hoogtepunt was de viering van het 25-jarig bestaan van de vereniging in 1999.

Die vond plaats bij het KNMI dat altijd al een gewaardeerd gastheer voor de vereniging is geweest. Naast de oplating van honderden gesponsorde ballonnen was er een info-markt met diverse bedrijven, een optreden van een koor en een aantal voordrachten over weer en klimaat.

Het 1999 jubileumnummer is ook voor niet-leden beschikbaar.

De website t/m 2012	Integratie leden- en financiële administratie, website en forum	De website anno 2013	De website anno 2017

 
De afgelopen jaren heeft het bestuur van de VWK tijd en geld geïnvesteerd om een nieuwe koers te bepalen die het bestaan van de vereniging kan verzekeren. Daarbij is tevens gekeken naar mogelijkheden om de financiële en administratieve zaken beter te stroomlijnen en om het Sylphide project te starten.

De organisatiestructuur die de laatste jaren is ontstaan gaat uit van een aantal ‘poten’ waarop de vereniging geschraagd is.

• De landelijke bijeenkomsten in De Bilt
• De regionale bijeenkomsten door het hele land
• Het verenigingsblad Weerspiegel
• De VWKweb-site met VWK-forum
• Nieuwsbrief

In oktober 2014 vierde de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie haar 40ste verjaardag.
Deze bijzonder succesvolle dag werd gehouden bij de Universiteit Utrecht.
Naast het verslag van dit lustrumcongres is er nog een leuke foto-impressie gemaakt.

In die maand is ook het jubileumnummer van verenigingsblad Weerspiegel verschenen.
Het 2014 jubileumnummer is ook voor niet-leden beschikbaar evenals een voorbeeld van een Weerspiegel.




In september 2019 vierde de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie haar 45^ste verjaardag; deze keer was er een speciaal congres met als thema "Klimaatstress - adaptatie noodzaak" en dat werd gehouden in  het Orion gebouw van Wageningen University & Research.
In de ochtend was er onder leiding van Amara Onwuka een podiumdebat met presentaties van Bernice Notenboom, Reinier van den Berg, Pieter Boussemaere en Nico Wissing.
Hierna volgde een boeiende discussie met de meer dan 220 leden die dit lustrum bijwoonde en na een goed verzorgde lunch waren er in de middag presentaties over uiteenlopende onderwerpen.
Meer over de sprekers weten?

Het jubileumnummer van 2019 is voor iedereen digitaal beschikbaar.

De Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie (circa 600 leden) is bijzonder veelzijdig en daardoor aantrekkelijk voor alle weergeïnteresseerden. Het weer is divers genoeg zodat er leden zijn die zich met de klimatologie bezig houden, het dagelijkse weer en het meten daarvan, fotografie, zoals wolken, optische verschijnselen en onweer om er een paar te noemen.
Om dat breder uit te dragen zijn er veel contacten en is er samenwerking met andere organisaties, zoals de Vlaamse Vereniging voor Weerkunde (VVW), de Britse Climatological Observers Link (COL) en de NVBM.
Daarnaast zijn er al heel lang goede contacten met de Nederlandse weerinstituten, zoals het KNMI en Infoplaza / Weerplaza.